Reconciling Landscapes / 2021 – 2023
“Het was een dag als alle anderen. Ogenschijnlijk. Vandaag brak mijn verleden los van het heden en mijn toekomst. Hij verscheen in het troebele water bij een natuurgebied in Apeldoorn, waar ik een analoge landschapsfoto maakte om deze met inkt te bewerken. Hij staarde naar me, vanaf de bodem die onaantastbaar leek voor mijn winterse tenue en cameratas. Zou ik wegens de oerdriften van mijn zwangerschap, als een gek te water gaan? Zijn blik werd verduisterd door de wind die rimpels in het wateroppervlak deed opsteken. Exact dit landschap bood mij eerder deze week helder water, dat ik hoopvol aanschouwen mocht om een stukje van mijn familiegeschiedenis eer aan te doen, nabij het verzorgingstehuis waar mijn oma overleden is.
De reflectie van de hoge bomen vormde een verlengstuk van de verbondenheid van generaties, die vaak minstens twee eeuwen doorkruist, omspant, bijeenhoudt, overstijgt en soms van elkaar los laat knappen. In dit geval leek de reflectie op een zinkgat, waar je enerzijds niet in vallen wil en tegelijk gebiologeerd en geestelijk verheven door kan raken. Wat als je er blindelings in springt, vrijwillig overgeleverd aan een onbekende dood of herrijzenis? In de mythologie trokken zwangere vrouwen geregeld de aarde in om via hun bevalling krachten van de aarde te ontlokken. Mannen vlogen vaker in de lucht, om duistere krachten te ontmantelen in hun strijd om rechtvaardigheid of macht.
Er dook plots een blauw stuk lucht op achter een van de hoge bomen rechts op de oever, wat toevallig de hoogste boom was. Of leek dat zo, door het contrast tussen de grijze wolken en het doorbrekende licht?
Vanuit het water en de lucht werd er simultaan een verbinding gelegd tussen ons. Zijn energie was zichtbaar en voelbaar in korte lichtflikkeringen van de zon. Hij was in staat om waarheid van leugen te onderscheiden. Het landschap weerspiegelde een opgetogen welwillendheid en kleurrijke geest. Voor het eerst zag ik hem als een frivole en eerlijke man, die ik langer dan een seconde recht aan durfde te kijken. Hij liet zich niet lang zien en vloog alweer weg.
Had ik hem ooit gekend? …”
Fragment / intro uit het ingekorte stuk Overlevering zonder saus – 2023 Mathilde Jansen. De volledige ingekorte versie van dit document wordt beschikbaar gesteld voor kunst-installaties, op schrift of via audio.
Het project
In Reconciling Landscapes wordt het zelfhelende en zelfgenererende vermogen van natuur onderzocht. Hierbij tast ik de grenzen van de perceptie af; in hoeverre nemen mensen vanuit een ‘functionele’ rol als wandelaar, sporter of recreërende, onzichtbare dimensies en fenomenen waar, zoals ondergrondse processen en integrale groei?
Ik bekijk het landschap in deze serie vanuit een tijdloze bril, door de controle als maker over te geven. In het werk ‘Echoscopy’ bijvoorbeeld ontstaan de inktbewegingen vanuit een dieper energieveld. Wat vragen oproept over het bewustzijn als (geheelde) basis, van waaruit (helende) duurzame verandering ontstaat. En hoezeer dit op traditionele wijzen lineair gestuurd kan worden of organisch vanuit overgave of een integrale verbondenheid ontstaat.
Het onbekende wordt open tegemoet getreden, middels diverse meditaties.
In mijn praktijk benader ik bewustzijn als een fundamenteel ingrediënt voor maatschappelijke, sociale en ecologische harmonie.
Deze serie tracht het conceptuele denken over natuur om te smelten tot er een daadwerkelijke en tastbare interactie vanuit die natuur ontstaat, die aanzet tot nieuwe verbeelding, acties of verbanden.
Zoals het aanleggen van een weelderige (moes- of speel)tuin, hergebruik van organisch afval en het waarderen van natuurlijke grondstoffen en vakmanschap, waarin vaak een cyclische omgang met natuur van diverse culturen uitgedrukt wordt. De westerse cultuur is geen koploper of superieur in het weven of bouwen met organische materialen, maar kan hierin een mate aan gelijkheid herontdekken en herstellen, door bijvoorbeeld uitwisseling tussen makers, materialen en ideeën te bevorderen.
Om beelden te creëren vanuit een samenhang tussen ecologie en een collectieve bron, die de huidige beeldvorming van duurzame onderwerpen reconstrueert of open breekt. Ik spoor mensen aan om zich af te stemmen op hun diepste energie of een natuurlijke macht.
Mijn fotowerk ontstaat vanuit een parallelle dimensie, die niet los te koppelen is van de alledaagse werkelijkheid of na afwezigheid als een surreëel spel weer even tevoorschijn getoverd kan worden. Middels een interactieve werkwijze verweef ik deze dimensie met een innerlijke oorsprong van mensen, elementen, objecten en getijden als onderdeel van een groter/kosmisch geheel.
Zo verbeeld ik een organisch samenspel tussen dimensies, realiteiten en lagen in een landschap of voorstelling. De nog onbekende energietransitie beschouw ik als een avontuur, waarbij het eenvoudig wordt oude aannames en media beeldvorming te vernieuwen. Zo is het kapitalisme gestoeld op een idee van schaarste en vraagt de bescherming van biodiversiteit om overvloed te zien en erkennen, wat het economische systeem geweldloos en van binnen uit hervormt.
Middels sociaal en ecologisch geëngageerde werkwijzen, met experimenten op locatie en in de studio, tracht ik mensen via verbeelding te prikkelen tot vernieuwende inzichten en afgestemde handelingen.
Mensen kunnen integrale verbanden ontdekken die ik tegenkom in mijn werkproces, als een essentieel samenspel tussen energie en realiteit.
Wat als een open perceptie het gewijde kanaal is, waarop een meer mens- en natuurvriendelijke werkelijkheid zich afstemt? Zo hoop ik mensen (en kinderen) te inspireren om hún creatieve visie en realiteit te ontvouwen. Ongeacht tot welke resultaten dat op korte termijn leidt; omdat ik het geheel of totaal niet overzie.
Ik werk op microniveau om mensen te tonen dat verandering ook in beperkte omstandigheden kan plaatsvinden.
Door met o.a. inkt op fotonegatieven te werken, schep ik een vrije ruimte (in een klein kader) om de lagen van de natuur of mens door en over elkaar te laten bewegen. Waarbij het origineel een organische metamorfose ondergaat. En het resultaat uit een nieuwe aardse, vurige, verfijnde en vloeibare samenstelling aan krachten ontspringt.