“Logica brengt je van A naar B, verbeelding brengt je overal.”
– Albert Einstein
Kunstprojecten op scholen
Scholen ontvangen cultuurbudgetten, ook voor projecten van Beroepskunstenaars in de Klas (BIK). Ik begeleid de groep op integrale wijze bij diverse stappen van een creatief proces. En geef naast beeldende vermogens ook idee-ontwikkeling en sociale interactie de ruimte.
Fotografie en duurzaamheid
Als BIK-ker verzorg ik projecten in het basisonderwijs, waarbij globale en lokale verbanden onderzocht worden. Kinderen onderzoeken en ervaren mogelijkheden van de 21e eeuw. Middels fotografie en gemengde technieken met gevonden/natuurlijke materialen in de buurt, worden onderwerpen als grondstof(her)gebruik en sociale economie benaderd. Projecten zijn vormgegeven in lijn met kerndoelen voor cultuureducatie. Naast creatieve ontwikkeling spelen het milieu en het culturele erfgoed een rol.
Creatieve groepsdynamica en energiestromen
Een inclusieve groepsdynamiek draagt bij aan een emotioneel veilig klimaat, om kinderen tot vrije artistieke ontplooiing te laten komen. Zo maken zij zich niet druk om binnen lijntjes te moeten kleuren voor goedkeuring van hun begeleider. Of om een mens met 2 benen te moeten tekenen. Een mens met 1 been of met een vliegende rolstoel of zelfgemaakte prothese is net zo compleet en zelfs erg vindingrijk. Zo worden kinderen met ‘afwijkende’ achtergronden aan het werk gezet om van betekenis te zijn met deze unieke kennis en gaven. En hun inzichten te waarderen en als gelijke delen met de groep.
Kinderen vinden het van nature prettig om te onderzoeken, en ontdekken – soms aanvankelijk iets voorzichtig – hun unieke werkwijze. Door kinderen onbevangen in hun maakproces te stimuleren, ervaren ze scheppende krachten en bouwen zij steeds meer zelfvertrouwen op. Ik tune in op de manier waarop een kind inspiratie ontvangt en leer kinderen naar hun innerlijke stem te luisteren. Dit is hun levenslange innerlijke kompas.
Door kinderen in beelden te laten werken, ontstaan er zichtbare verbanden. Wat resulteert in interessante gesprekken over onderwerpen.
De afwisselende groepsdynamica vormt een bouwsteen in het project. Om out-of-the-box te experimenteren is onderlinge betrokkenheid of waardering nodig. Vragen worden open geformuleerd en kinderen leren eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Ik ga ‘aan’ op de energie van de groep middels intuïtieve snaren. Zo verbinden we bijvoorbeeld individuele kunstwerken tot een samen gevormd groepsresultaat. Waarbij ieder kind 1 zin uit een eigen (geïllustreerd) gedicht selecteert, om klassikaal een verhaal te bouwen dat iedereen raken kan. Hierdoor ervaren kinderen verbanden tussen het individu en collectief. Het beeldende resultaat ontstaat in wisselwerking met een emotioneel en sociaal proces.
Unieke kenmerken en kunstcreatie
Doordat ik zuiver geloof in de aangeboren volwaardige potentie van kinderen, kan ik hen aanspreken op grenzen en mogelijkheden. In ieder kind schuilt bijv. een behulpzame, kwetsbare of moedige deelnemer.
Kinderen leren van elkaar door hun stappen en resultaten te delen. Ik bevorder open dialoog over de bevindingen van kinderen. Kinderen brainstormen in groepjes voordat zij aan een kunstwerk beginnen.
Middels inspirerende voorbeelden zien kinderen hoe de globale wereld(economie) zich verhoudt tot hun tastbare lokale leefwereld.
Van welke grondstoffen zijn producten gemaakt? Vervolgens creëren zij verhalen en structuren, met zelf gevonden materiaal. Door op de aangeboren nieuwsgierigheid van kinderen te varen, ontstaan er verrassende ideeën en kunstwerken.
Er wordt rekening gehouden met unieke kenmerken zoals een rugzak en/of hoge cognitieve intelligentie, zonder waarde-oordeel. Ik zie in het moment welke begeleiding een kind nodig heeft. En nodig kinderen uit om mee te doen of extra uitdaging aan te gaan, via een inlevende sfeer. De groep werkt vanuit een wederkerige basis met ruimte voor elkaars behoeften.
Schelp-opener
Hoe kan een schelp gecombineerd worden met een blikopener? Natuur en gebruiksvoorwerpen smelten samen tot een wonderlijk object zoals een schelp-opener. Deze tussenstap kan een volgende les verwerkt worden in een pop-up achtergrond voor een nieuw dier. Kinderen combineren diverse vermogens.
Wereldorientatie om de hoek
De klas wordt op maat begeleid bij brainstorm sessies en dialogen, die als inspiratiebron voor te maken kunstwerken dienen. De opdrachten hebben als doel om kinderen zich bewust te laten worden van lokale biodiversiteit en bronnen, in een wereld die globaal verbonden is. De school vormt een afspiegeling van de wereld, in het klein. De buurt rond de school functioneert als een proeftuin, waar materialen zoals plastic dopjes, schroefjes of steentjes verzameld worden.
Kunstwerken worden gemaakt met gebruik van: fotocollages, (zelf)portret, tekening of een landschap opgebouwd met gevonden materialen. Deze kunstwerken komen terug in een video of fotocollage-wand.
Wisselwerking tussen groepsproces en individueel kunstwerk
– De kinderen ervaren ruimte om persoonlijke ideeen te ontdekken, uit te wisselen en tastbaar uit te drukken in een kunstwerk.
– De kinderen reflecteren op het werkproces. Het creatieve proces vormt een inhoudelijk startpunt. Het project groeit en rijpt op basis van onderlinge interactie.
– De ontstane samenhang tussen kunstwerken van diverse kinderen, wordt zichtbaar gemaakt in de eindpresentatie.
Compassie tussen kinderen (en leerkracht)
In projecten onderzoeken de kinderen hun leefwereld en ontwerpen zij de toekomst. Er ontstaan gaandeweg nieuwe verbanden en voorstellingen. Een docent kan tijdens een les (als deelnemer of assistent) mee gaan in de ontdekkingsreis en onderbuik-wereld van kinderen.
De kinderen ontwikkelen en evalueren op stappen die voor hen betekenisvol of plezierig zijn. Naast creatieve vermogens van het brein worden er in de klas sociaal-emotionele en verbale vaardigheden ontwikkeld. Brainstorm sessies met diverse perspectieven kunnen de relatie tussen klas en leerkracht vernieuwen.
Natuurlijke verbanden
De onderzoekende en intuitieve benadering van kinderen, inspireert mij. Een mislukt experiment kan laten zien hoe een constructie andersom beter gebouwd kan worden. Mijn praktijk speelt met thema’s rond interculturele beeldvorming, natuurlijke grondstoffen en sociale economie. Kinderen verbeelden lokale en globale verbanden vaak integraal (in de fantasie kan een koe uit de wei makkelijk in de Alpen staan), met fotografie als herkenbaar en alledaags medium. Resultaten worden aansprekend gepresenteerd in de klas.
Communicatie met de school
Projecten worden zorgvuldig met een school en bouw afgestemd. Zo kan er een klassenthema verwerkt worden in de les. Lessen worden voorbereid middels een lesopzet; de aanpak en doelen worden vooraf gedeeld met docenten. Er worden visuele voorbeelden gemaakt die kinderen wegwijs maken of inspireren.
Prijsindicatie kunstworkshops op scholen
– Eenmalige workshop(mid)dag met bijv thema recycling vanaf €300
– Kunstproject in de klas | Wekelijkse lessenserie van ca 6 lessen plus 1 presentatiedag vanaf €1500
– Inval via Lukida in de regio Deventer en Nederland (2023)
In het tarief voor kunstprojecten op maat zijn voorbereidend werk, conceptontwikkeling, reis- en materiaalkosten (van schets tot presentatie) inbegrepen.
Kunst, privacy & PR
Bijzondere momenten uit het werk(proces) van kinderen, leg ik vast. Docenten kunnen vooraf een lijstje opgeven met namen van kinderen die niet (herkenbaar) voor externe doelen in beeld mogen. Vaak zijn ouders en kinderen trots op het project. Het levert een opbouwende bijdrage aan de ontwikkeling van het kind of de school, om zelf bij de evaluatie foto’s terug te kijken of in een ouderportaal te tonen.
Kunstproject in de klas – ca 6 lessen x 1,5 uur
- Toverzee | Help mee om een grote zee te knutselen van gerecyclede spullen en materialen. Wil je ook een keer gefotografeerd worden? De zee wordt een decor waar je in kan lopen, drijven, skaten, vliegen of… Wat verzin jij?
- Biodromen | Fotonegatieven bewerken en de natuur in de buurt in
Eenmalige workshopmiddag
- Steppen door het culturele landschap
- Portret met de natuur
- Toverzee (aangepaste les)
Voorbeeldproject De Ark van Rotterdam
De eindpresentatie toont een verhaal met reizende kunstwerken.
Achtergrond en werkervaring
Creatieve en sociale synergie
Als kunstenaar en fotograaf ben ik actief op diverse terreinen werkzaam geweest, waaronder in de sociale sector. In 2006 studeerde ik (HBO) af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. Mijn werk word (inter)nationaal tentoongesteld, van Los Angeles, Berlijn en Brussel tot Olst en Amsterdam. Naast het vervaardigen van autonoom werk, verzorg ik fotografie voor particulieren en organisaties. Ik nodig kinderen om hun grenzen te verleggen, in het grote en kleine situaties.
Als tiener werkte ik vanaf mijn opleiding Sociaal Pedagogisch Werk 4 met groepen kinderen en volwassenen. Ik ontwikkelde een sociaal bewustzijn in de antroposofische zorgsector. Via de kunstacademie opende ik mijn hart verder, om ook bewust voor mijn eigen creatieve pad te zorgen.
Vanaf 2009 geef ik naschoolse kunstworkshops. In 2016 voltooide ik de post-HBO opleiding Beroepskunstenaar in de Klas (BIK). Om ook kunstprojecten in het primair onderwijs te begeleiden. Dit verrijkt mijn fotopraktijk en staat in verbinding met het moederschap. En mijn voormalige werkervaring in de culturele en hoogwaardige kinderopvang in Amsterdam.
Leven en werk
Naast mijn gezin, haal ik inspiratie uit werkreizen en ook de internationale roots van mijn oudste dochter. Ik ben geboren in een ondernemend nest, met oog voor duurzaam leiderschap. Door unieke levenservaring geloof ik in gemeenschappelijke waarden, die van binnen naar buiten uitwerken. Het individu en de groep gaan een authentieke wisselwerking aan. Zo wordt groei een inspirerend en vernieuwend proces dat niet vooraf bedacht wordt. Als vanzelf spelen wederkerigheid en respect een belangrijke rol. Ieder persoon draagt een deel van een collectief verhaal in zich. Ik vind het heerlijk om me in de wereld van kinderen te verdiepen en hen te steunen in hun ontdekkingsreis, zodat mijn wereldbeeld continu verrijkt wordt.
Ontdekken
Kunst is in staat om het lichte en ook duistere tastbaar te maken. Ik werk vanuit een oprechte en open houding. Cultuur, filosofie, media, kunst en poëzie benader ik als een bron van wijsheid voor alledag. Ik geef kinderen ruimte om speels en gevoelig te zijn, omdat dit de rust in de groep bevordert. Het is een kunst om prestaties van kinderen te zien ontstaan, door met hun onderzoekende aard en natuurlijke proces mee te bewegen.
Een kind mag gedemotiveerd zijn en deze keuzevrijheid motiveert hen nu juist. Als begeleider forceer ik geen gedrag maar vormt een open samenhang mijn doel.
Kunstproject op uw school, bieb of BSO?
Vraag een flyer aan of neem per mail of telefoon contact op om een kunstproject te bespreken. Liefst stem ik gericht een plan af op uw locatie. U ontvangt een offerte met prijsopbouw. Bij uitvoering volgen er een evaluatie en expositie met prints door de kinderen, die u kunt bewaren of uitdelen.
Mathilde Evaline Jansen
